27.1.09

Dite e ujtë

Bie shi pa ndërprerë sot në Tiranë. Mëngjes i lagësht, i ujtë, rrethues. Mëngjes që i lodhi xhama-fshirëset e makinës. Edhe kthjellon pa pushim pluhurin e fshehur që kishte zënë tejdukshmëritë.

Bie shi me vrull, por me radhë sot në Tiranë.

Në rrugë nuk ka kalimtarë. Vetëm makina që nuk nxitojnë kuturu. C’shi i vendosur. Pikëmadh, i dendur, i pastër, i kombinuar.

Pak metra më tutje shndërrohet në të shpeshtë, të pandërprerë, zotërues....dhe i ëmbël ky shi.

U bëra ujë sot. Shi i bukur!

24.1.09

Enumeracion :P

Sa per te kaluar kohen dhe per t'i bere count down enumeracionit te feminitetit qe na erdhi ne peshk, bera nje album "to be shared with everybody" :P (prape)


Kjo eshte Larisa Miculet, ka ndare te njejtin pozicion me kryeprokuroren tone, znj. I. Rama



Ketu shihni ne nje dite normale pune nje prokurore australiane. E solla sepse doja t'i vija perkrah ate foton e lezetshme te Ines me telefon tek veshi, por s'ka dale akoma ne net.


Kjo tjetra eshte Anabel Jennings, prokurore e sapoemeruar ne USA.







Mendoni se kjo eshte ne Shqiperi? Jo, jo. Eshte Ally McBeal, personazhi kryesor ne komedine me te njejtin titull qe jep Fox network. Ne qender te saj nje avokate qe e sheh me koncepte moderne punen e saj.





Kjo po, eshte "caledonian general prosecutor". Njeshi ne mbreterine e saj.



Dhe ne fund kemi Ina Ramen.




P.s. Top Channel ngelet kanali me i ndotur ne cdo kuptim!










21.1.09

Trafik i dendur psikologjik

Fundjava pati kaluar ashtu, ngarkuar me idenë që më duhej të lexoja kaq shumë për instumentalizmin, saqë kur të martën më pyetën për të, harrova edhe tezë e kujt ishte.

Zhgënjyer nga rezultati përtac i së dielës ( me gjithë shndërrimin shpirtëror e bisedën e një-anshme në kishë), e filloj të hënën akoma më e mbushur me maraz mos-plotësimesh. Në shumicën e rasteve kishin të bënin me pritshmëritë. Edhe unë vetë kam filluar të pres shumë nga ajo që presin të tjerët prej meje!

Të martën në mëngjes, rroftë pavarësia, individualizmi, pseudonimizmi, viti elektoral, promocional dhe lufta t_red – pronare e saj, përfundova në unazë nja 10 minuta para orës së zakonshme. Asnjë nxitim, vetëm ca ide mbi qënien time të paqenë, të mbi-qenë, të drejt-qenë ose të pse-qenë…

U hap semafori. Kam dy makina para meje. Shkëputem fare lehtë. Akoma s’jam në marsh të dytë. Një motor vjen nga korsia në të majtë. Para meje një urë. Ai sheh semaforin jeshil dhe urën, por jo makinën time.

Kërkon të shkojë tek ura. Më kalon aq afër sa më mori me vete pjesën mbështjellëse të pasqyrës dhe e mbështeti më forcë timonin mbi pjesën e fundit të makinës.
Trafiku nuk ndërpritet. Polici ishte para nesh.

Mos u shqetësoni. Asgjë nuk ka ndodhur. Si e keni emrin?
…t_red?!
-Si the?
- Jo, po shihja zotërinë…

Dukej mbi të 60-at. Veshur keq dhe me fytyrë të vuajtur.

- Ku po shkoje mor zotëri?
- Po ja, isha pak me nxitim. S’pata kohë ta ndryshoja më parë korsinë. Pastaj m’u duk më shkurt po t’i bija nga ura.

Unë largohem. Ai po ashtu. Shkëmbejmë numrat. “Më merr ti, se e paske numrin mire”.

Po. Do të marr unë. Edhe pse ma prishe mëngjesin bashkë me një sërë idesh të tjera që po vërdalliseshin rreth qënies sime. Ujë iu hodhe, por do rriten mirë.

Pasdite, një passat i bardhë dhe një audi jeshil po bënin roje nderi përpara ushtarit të panjohur. Shoferi i passatit i bëri flokët cope duke iu shkuar duart aq shpesh mbi to, kur ai ai i audit shfajësohej me duar e me këmbë. “S’të pashë o vëlla, jam duke nxituar për diku”...

Në mbrëmje, në rrugën e kthimit, autobuzi para meje hyn në kryqëzim në të njëjtën kohë që një kamion kërkon të kthehet në vend duke ardhur nga korsia përballë. Thirrjet e njerëzve kalojnë mbi makinën time e ndalen nuk e di se ku.

Kur gjithçka pritet për një fije peri në atë skenë, jam e pafuqishme të futem në kryqëzim.
Mezi pres të parkoj në shtëpi, e të mos dal më me makinë.

Ashtu vendos.

Por sot në mëngjes bie shi. Ditë e zymtë, e keqe dhe mbushur me dilema të tjera, dhuratë e vitit zgjedhor. Puna është larg për me këmbë. Është gjynah të hipi në autobuzët e mëngjesit. Taksitë kanë vënë atë taximetër që ta rjep kuletën me shpejt se në Londër.

Dhe hipi sërish në makinë... Rrugës të gjithë motorrët më duket se bëjnë garë zig-zagesh. Makinat e tjera po ashtu. Këmbësorët kalojnë nga njëri kah i rrugës në tjetrin në çdo segment të saj (vetëm aty ku ka vija të bardha jo, se janë larg pikë-kalimit të tyre. 10 metra mbase?). Biçikletat ecin në kah të kundërt. Disa janë ngjitur edhe në trotuar. Në korsinë time të brendshme ka makina të parkuara “për urgjencë” me katër drita ndezur në çdo pëllëmbë. Kështu detyrohem të ndjek zig-zagun e motorrëve dhe makinave të tjera.

Semafori punon, është jeshil, por në kryqëzim ka edhe një polic qarkullimi që jep direktiva të kundërta me ngjyrat e semaforit.

Po e pi ndryshe kafen e mëngjesit sot. Dua të vëzhgoj.
Kafja u ftoh. Porosita një tjetër. Edhe ajo u ftoh...teksa nuk e shqisja dot vështrimin nga dritarja e katit të 10-të të barit, duke parë e cakërdisur trafikun e mëngjesit në këtë ditë shiu në Tiranë.

Për ku? Të jenë edhe këta të gjithë duke menduar për instumentalizmin? Apo për vitin zgjedhor? A janë të gjithë duke nxituar për në punë? Qenka ulur ndjeshem papunësia.
Ja tek ia ciku pasqyrën. Ja edhe të sharat e biciklistit. Ja edhe frenimi gozhdë se po kalojnë femrat...edhe shkëputja në semaforin që pulson i verdhë e ka akoma këmbësorë në vijat e bardha.....

........................................

“Edhe një kafe të lutem....”

16.1.09

Edhe një herë për frymën e debatit

Tek peshku mora shkas, sigurisht. Komunitet subjektiv, si gjithandej edhe në jetën reale. Ndryshimi është se hipokrizia del pak me shkoqur në shesh.

Në një rast “eksperimental”, një poezi në këtë faqe u soll me emër tjetër prej njërit prej postuesve më të zotë e më të matur në peshk. Të gjithë u vërsulën kundër “të riut” pa i kushtuar aspak rëndësi fjalëve të shkruara. Qëndrimi vazhdon të jetë i njëjtë.

Nuk më ka rënë rasti të dialogoj me shumë shqiptarë “të lexuar” që argumentin ta mbështesin në fakte që vijnë përtej gazetave apo blogjeve. “Unë mendoj se po ia fut kot” ose “bravo të qoftë” janë komente që në prurje nga i njëjti autor, por me emër të ndryshëm, tregojnë mungesën e thellë të objektivitetit në postim.

Postuesit e këtushëm nuk kanë për t’u bërë as lexues më të vëmendshëm, as kritikues më bindës, as dëgjues më profesionistë. Është paradoks ta pretendosh, veçanërisht nëse mendon se gjithkush pas pseudonimit ka një personalitet dhe jetë të vërtetë që kërkon përkushtim për të qeshur edhe përtej peshkut.

Surprizë e madhe është edhe qëndrimi në bllok për një çështje. Mungesa e mendimit individual dhe mos-ndikimit është për të ardhur keq. Komentet e veshur me paragjykim, mos-lexim, pa lidhje me thelbin, plot me emocione e zjarre diletante janë shpesh ata që përcaktojnë rrjedhën e një teme.

Identifikimi i postuesve me fenë apo me militantizmit e mbështetjet politike janë dy aspekte të tjera që i dërrmojnë diskutimet dhe debatet jo vetëm në këtë faqe, por edhe tjetërkund në shoqërinë shqiptare.

Personalisht nuk më pëlqen të flas për hindutë, përderisa nuk i njoh ata mjaftueshëm sa për të diskutuar. Nëse shoh një temë në këtë faqe për fenë apo kulturën e tyre, preferoj të mos postoj, duke qenë se mendimin vështirë ta kem të bazuar në argumente apo pasazhe të lexuara diku jashtë peshkut, blogjeve apo komenteve.

Cili është synimi i vërtetë i gjithsecilit në momentin që nis një postim? Të bëj llogje, të shaj postuesin më sipër, t’i thyej hundët autorit, të bëj si i/e mençur, t’ju tregoj se unë di më shumë, të shkruaj sa për të kaluar kohën, ta batërdis temën me gjithë postime apo kam edhe unë ndonjë vlerë për të shtuar?

Janë të panumërt shkrimet dhe postimet në këtë blog ku shahen analistët e shtypit si pretendues për të ditur gjithçka, e në peshk shikon shumicën dërrmuese të postuesve të dalin më analistë së analistët, me përfundime e shtjellime sipërfaqësore që përgjithësisht rëndojnë mbi autorët, jo mbi temat vetë.

Unë akoma nuk kam gjetur ndonjë temë ku diskutimi nga fillimi në fund të ketë të bëjë vetëm me temën dhe vetëm me argumenta bindëse pro apo kundër saj.

Por ky është vetëm një perceptim debati dhe këndvështrim personal ndaj detyrës për të qenë të përgjegjshëm në postime dhe minimumi të mendohesh tre sekonda përpara se të përgjigjesh.

Mund të jetë kërkesë në vend dhe në kohë të gabuar. Por është e domosdoshme!

8.1.09

Media, c’rol po luan ajo?

Nuk më nxiti pakënaqësia e kolegëve, as ndonjë përkeqësim i medias shqiptare së fundmi. Më shqetëson fakti që media po bëhet flamurtarja më e madhe e prishjes së ekuilibrave perceptues dhe c’edukues në vend. Kritikat mbi të janë të shumta e shpesh të drejta. Media është e varur financiarisht, politikisht, redaksionalisht, mendërisht, abuzivisht e me radhë. Në funksion të kësaj varësie, serviren lajme, kronika, reportazhe e emisione që jo vetëm s’mund të pretendohet se janë edukative, por përkundrazi, janë edhe indoktrinues e bashkëpunuese të një dezinformimi të fatkeq e të hapur.

Shumë ngjarje lihen pa transmetuar, ose trajtohen në këndvështrimin e çengelit ku është varur media. Moria e informacioneve nga politika mbyt e mbulon fiaskot e atyre nga ekonomia, problemet sociale, të drejtësisë, të arsimit, e kështu me radhë.

Pesha e rëndë këtu, logjikisht duhet të binte mbi shpatullat mediatike. Kjo në kuptimin që midis informacionit që lëvrohet çdo ditë, media të bëjë përzgjedhjen mbi bazën e disa kritereve etike, morale, profesionale , përgjegjëse, edukuese, etj.

Po e lë mënjanë politikën në kuptimin e saj të parë dhe po merrem me lajme te ngjashme për nga çoroditja e idesë që përcojnë. Në përgjithësi na bie rasti të shohim lajme të manipuluara, të njëanshe apo edhe tërësisht c’edukuese, pavarësisht se kush është protraginsti i tyre. Edhe politika futet në këtë vorbull, teksa sjell më shumë lajme, profile e këndvështrime personale.

Disa lajme kanë përmbajtje arrogante, të tjera fyese e ca të tjera, akoma më keq, cenuese e c’edukuese bashkë.

Çfarë duhet marrë parasysh?

Përpara se të merret vendimi që një lajm të publikohet, praktika redaksionale duhet të jetë e tillë që të mbështesë analizën e mirëfilltë të nevojës për botim dhe pasojave që mund të shkaktojë ajo. Mirëpo në përgjithësi, media shqiptare mjaftohet me botimin e disa lajmeve, zapton për disa ditë faqet e para me to, ndikon dhe edukon në mënyrën më negative të mundshme shoqërinë, dhe pastaj e lë çështjen aty, ashtu, të pazbardhur, të pambaruar, “lëmsh përpara derës”

Edhe pse lajmet dhe skupet që vijnë në media janë vërtet të shuma në numër, drejtuesit redaksionalë, së bashku me një ekspert etike, (që ekziston në çdo media në botë dhe askund në Shqipëri), vendosin si dhe pse do ta transmetojnë një lajm.

- A cenon ky lajm jetën private të dikujt?
- A e cenon dinjitetin e tij?
- A shkelet këtu e drejta e njerëzve për t’u informuar nëse nuk e japim lajmin?
- Po nëse e japim atë, a cenojmë moralin e dëgjuesve/shikuesve/lexuesve
- Çfarë ndikimi mund të ketë transmetimi i një lajmi të tillë
- Cili është rreziku që nëpërmjet tij të lihen pasoja afatgjata në shoqëri?
- Cilat mund të jenë këto pasoja?
- A e kemi mundësinë të mbajmë qëndrim redaksional ndaj çështjes, që moralisht të jemi të pastër në edukim?
- Po analizën e një psikologu për arsyet dhe trajtimin e çështjes, e botojmë dot bashkangjitur lajmit? Kjo mund të sillte ekuilibrim në mendjen e lexuesit.

Por, fatkeqësisht, në median shqiptare asnjëra nga të mësipërmet nuk merret parasysh.
Nëse media pretendon se mund të kërkojë llogari gjithandej dhe kudo, asaj nuk i kërkon llogari askush për disa shkelje morale në aspekte që nga ana etike, duhet të kishte marrë përsipër të zbatonte.

Gabimin dhe mungesa e medias në edukim qëndron pikërisht këtu; tek mostrajtimi i çështjes nga të gjitha anët, mbajtja qëndrim ndaj saj, që edhe nëse nuk e fsheh dot faktin, provën, evidencë, të paktën të mbahet një qëndrim ndaj saj.

Përse nuk ndodh kjo

Jo për mungesë vullneti, por njohje, pranimi dhe evidentimi tek vetja e përgjegjësisë së madhe që sjell informimi.

Duhet mbajtur parasysh se në median shqiptare, kaq e re sa është ajo (flasim për median e “lirë”), më shumë është e orientuar drejt pozicionimit të vetes në treg, sesa tek drejt përgjegjësisë që ka të jetë moralisht e përgjegjshme dhe nga ana etike në rregull me audiencën.

Audienca sigurisht që është gjahu, synimi i parë dhe i vetëm i tregut, por mënyra se si arrihet ai, as që merret në konsideratë nga media.

Audienca kapet, arrihet dhe mbahet me:
- emisione c’edukative (relative nga perceptimi) në gjuhë apo komunikim (siç mund të jetë Portokallia);
- konkurse jo nxitëse, por prishëse, si dikur “Gjeniu i vogël” me këngë erotike që iu kërkoheshin 10 vjecarëve.
- me lajme çoroditëse si ato të sipër-përmendurat
- emisione me një gjuhë të ulët dhe servile, (ndaj sponsorëve apo pronarëve)
- filma fare të pa censuruar në çdo orë të ditës.

Ja një panoramë e thjeshtë e mediave kryesore në vend. Cila mund të jetë shkalla edukative e transmetimeve të tyre?

Media Emisioni më i ndjekur Shkalla edukative

- Top Channel: Portokalli, Big Brother, Ti vlen, Fiks Fare, Lajmet. Nga 1-10, cila eshte shkalla edukative?

- TV Klan: Opinion, E diela shqiptare, Gjeniu i Vogël. Nga 1-10?

- Vizion Plus: Lajmet, Zone e lire. Nga 1-10?

- Panorama: Politika dhe analizat. Nga 1-10?

- Shekulli: Lajmet, kronika e zeze dhe analizat. Nga 1-10?

Nëse sot bëhet një sondazh tek fëmijët nga 5-10 vjeç se çfarë dëshirojnë të bëhen kur të rriten, shumë pak do të thonë “Mjek, mësues, avokat, apo inxhinier, ekonomist e shkrimtar”. Shumica duan të bëhen “Këngëtare si Bleona, Ciljeta dhe Shpat Kasapi; aktore si Inisi, drejtuese lajmesh (jo gazetare, se kërkon punë, por drejtuese lajmesh), si të gjitha spikeret që mirë nuk dalin nga ekrani teksa hidhen gjithë vrull nga karrigia edhe kur flasin për një ngjarje tragjike, me trukun e mbi-rënduar në fytyrë dhe vetëkënaqësinë imponuese që përcjellin pa bosht tek shikuesi. Ose duan të kenë firmë ndërtimi, televizion digjital, ekskluzivitet për shpërndarjen e kafes, ose makina të mëdha, të bukura, luksoze dhe me shofer”.

Nga burojnë këto? Sigurisht nga (c)edukimi që ata marrin në media.

Një tjetër tabelë mund të sillte ndarjen e operimit në një media, veçanërisht vizive:

I. Informacioni
II. Programacioni
III. Filmat
IV. Emisionet zbavitëse

I. Tek informacioni, siç u tha më sipër, nuk mendohet dy herë para se të jepet një lajm, çfarëdo impakti dhe efekti që mund të japë ai në publik. Mjafton që lajmi të jepet, se mos ikën nga duart dhe e jep një media tjetër më parë.

II. Tek Programacioni, as që ekzistojnë programet e ndara edukative, sipas grup-moshës, interesit profesional apo familjar. Nuk ka as burime njerëzore, sa financiare, as profesionale që të marrin përsipër bërjen e një emisioni edukativ për familjen apo për fëmijët, që ai të kuptojë se të bëhesh financier është më etike se të synosh të bëhesh i pasur; apo të merresh me muzikë do të thotë të njohësh edhe notat dhe pentagramin, jo vetëm të heqësh sa më shumë rroba dhe vlera nga vetja dhe të përdridhesh në ekran.

III. Tek filmat, që janë të gjithë të huaj, dhe për më tepër telenovela të lira dhe keq-edukuese me moralin e tyre, është pothuajse e pamundur të shpresosh për ndonjë fijez edukuese. Kryesisht mediat shqiptare blejnë filma shumë të lirë nga vendet e varfra, që asnjëherë nuk trajtojnë probleme të mirëfillta sociale, apo t’ju japin një alternativë zgjidhjeje atyre.

IV. Emisionet zbavitëse tashmë konsiderohen vetëm ato ku banaliteti dhe gjuha e ulët bëjnë garë hapur në emisione që skuqin secilin prej nesh nëse është në tavoline më miq apo familjarë. Etika morale dhe vlera edukuese aty është jashtë çdo lloj imagjinate. Por, nuk dihet nëse këto emisione prodhohen sepse ndiqen dhe pëlqehesh shumë, apo nëse ato ndiqen sepse janë me lehta dhe e vetmja mënyrë argëtimi për shumicën dërrmuese të shqiptarëve.

Cilado që të jetë arsyeja, media më shumë duket se ndikon negativisht tek shikuesi, nuk e merr mundimin shumë ta edukojë atë, dhe përmbush vetëm anët negative të formimit të publikut. Ky rol duhet parë dhe përmirësuar, por jo në një media tërësisht të varur diku.

5.1.09

Çfarë vlen?

Vajza e vogël nga Peshkopia ma tërhoqi vëmendjen. Natyrshmëria e lëvizjeve të saj e bëri. Teksa dy pjesëtarë të tjerë të trupës së akrobatëve e përdornin si litar e mbi të bënte kërcime mbrapsht një vajzë fare pak më e madhe se ajo, ndjeva admirim për ta.

Admirim për guximin, saktësinë, shkathtësinë e lëvizjeve të prera e plot kombinacion figurative. Por mbi të gjitha, ndjeva admirim për punën e kësaj vajze. Dhe të gjithë trupës që vinte nga Peshkopia.

Me pastërtinë dhe naivitetin e njerëzve që s’e njohin mirë kryeqytetin ku të gjithë dinë të gjykojnë gjithçka, madje edhe për shfaqjen e tyre, ata kishin zbritur në Tiranë për të dëgjuar prej jurisë profesioniste dhe shikuesve po aq profesionistë e tërësisht të vërtetë tek vota, se ata “vlejnë”.

Për mua vlejtën që në momentin e parë. Vajza nuk ishte më shumë se tetë vjeç. Kërcimet e saj, por mbi të gjitha shkathtësia dhe siguria me të cilën vepronte, më bënë ta ul për disa minuta telekomandën.

Vajza tjetër uli kokën urë poshtë pikës së rëndesës që mbante ekuilibrin e trupit të saj, dhe me një qiri në gojë, ndezi një tjetër që ndodhej poshtë tavolinës ku ajo përkulej mbrapsht.

Po le t’i harrojmë figurat, vështirësitë apo realizimin e tyre....puna që kanë bërë këto dy vajza të vogla në stërvitje, nuk më shqitej nga mendja.

Në Peshkopi bën ftohtë një pjesë të mirë të vitit; nuk ka cirk të financuar publikisht; as ambiente për t’u stërvitur; as motiv për ta bërë këtë. Por këto dy vajza dhe pjesëtarët e tjerë të trupës, më bënë të vë në dyshim perceptimet e mia mbi jetën, pasionin apo përkushtimin e vdekur në qytetet e vogla. Shfaqja e tyre ishte provë e gjallë e qindra orëve punë, përkushtim, vështirësi, lotë, dështime në prova, përsëritje deri sa figurat të realizoheshin ashtu siç i planifikon trajneri.

Për mua, përkushtimi që ndihej pas paraqitjes së tyre ishte rrëqethës, dritëdhënës dhe shpresues: në Shqipëri paska ende njerëz që dëshirojnë të bëjnë veprimtari që kërkojnë përkushtim, punë dhe shumë këmbëngulje.....!

Kjo më bëri të votoj për herë të parë në jetën time në një emision në Shqipëri. Votova për orët e gjata të përgatitjes dhe për besimin që kjo trupë më dha përmes paraqitjes së saj.

Juria votoi një pantonimist që bënte numra shpejtësie me ca shami grash. Nuk e besoj që përgatitja e tij kohore, fizike apo mendore është më e madhe sesa ajo e trupës së akrobatëve nga Peshkopia. S’e besoj hiç!

Unë votova për mesazhin që më dha ajo vajzë e vogël nëpërmjet talentit të saj vërsulur në punë; kurse çmimin e mori një shakaxhi që s’ka lidhje me orët e gjata të përkushtimit.

Unë votova për motivimin; Top Channel e skualifikoi atë si “në vend të fundit mes finalistëve, me më pak vota nga publiku“....

Këtë të fundit nuk e besoj. As nevojën për të demotivuar me deklarata të tilla negative një fëmijë të dhënë pas pasionit që kërkon punë, jo!

Unë admirova, u stepa dhe votova për shpresën e ringjallur se ka njerëz në Shqipëri që e kuptojnë se jeta nuk është vetëm talent në këngë, në politikë, në televizion, në big brother apo në digitalb. Jeta nuk është dush parash e fame që vjen mes xhepash, këmbësh apo manipulimesh. Jeta është edhe më e bukur kur i përkushtohesh e punon fort për pasionet që ajo të ngjall.

Top Channel fatkeqësisht mendon ndryshe. Po NUK IA VLEN ta besojmë vlerësimin e tij fiktiv për shpërfilljen që tregoi ndaj përkushtimit dhe paraqitjes së shkëlqyer të një shfaqje “provinciale” që kërkon orë të tëra mundim, djersë dhe këmbëngulje.

Për mua, të gjitha këto dhe buzëqeshja plot jetë e vajzës së vogël me talent e përkushtim të madh që erdhi nga Peshkopia, VLEJNE që c’ke me të!